خودزنی در کودک دوزبانه
بسیاری از خانوادهها از رفتارهای خشونت آمیز و خودزنی کودک دوزبانه خود نگران هستند. چرا که این گونه رفتارها در دوران کودکی یکی از مشکلات بزرگ و رایج در میان کودکان دوزبانه میباشد. بسیاری از کودکان دوزبانه در هنگام بازی با هم سن و سالان خود و یا در موارد دیگر که عصبی میشوند و لج میکنند شروع به جیغ کشیدن شدید یا کشیدن موی سر یا خود زنی میکنند. والدین باید این گونه رفتارهای کودک دوزبانه را جدی بگیرند. چرا که با نادیده گرفتن خود زنیهای کودک، در آینده و دوران نوجوانی و جوانی این روند تبدیل به یک ابزار برای جلب توجه خانواده میشود. تا جایی که فرد برای رسیدن به خواستههایش دست به خود زنیهای جدیتر و حتی خودکشی میزند.
اکثرا رفتارهای خشونت آمیز و خود زنی در کودکان دوزبانه هنگامی بروز پیدا میکند به خــواسته های کودکان توجهی نشده است. ممکن است در مقابل یک خواسته از والدینش نه شنیده باشد یا یکی از هم بازیهایش به او اجازه دست زدن به وسایل مورد علاقهاش را نداده باشد یا... . از دیدگاه روانشناسی خودزنی کودکان دوزبانه از جمله اخــتلالات رفتاری کودکان است و بسیاری از بزرگسالان نیز با این مشکل مواجه هستند و بروز چنین رفتارهایی در مقابل کودکان سبب شیوع و شروع این گونه رفتارهای خشن و خود زنیها در کودکان دوزبانه میشوند. چرا که کودکان همواره در حال الگو برداری از رفتارهای والدین خود میباشند.
خود زنی کودکان دوزبانه با مشکلات عاطفی و روحی کودک به طور مستقیم در ارتباط است. خود زنی در هر سنی برای کاهش تنشهای روحی و تــخلیه روانی کودک دوزبانه صورت میگیرد. به خصوص در کودکان که آستانه تحمل عاطفی و روحی پایینتری نسبت به بزرگسالان دارند. خیلی از مسائلی که برای بزرگسالان امری عادی تلقی میشود، کودکان دوزبانه را دچار درد و رنج عاطفی میکند و کودکان برای تخلیه و کاهش این رنج و درد یا حتی نشان دادن دردشان به بزرگسالان از خود زنی استفاده میکنند.
در برابر هرگونه مشکل و ناکامی، خشونت و عــصبانیت رفتار معمولی است. کودکان دوزبانه نسبت به بزرگسالان از آستانه تحمل کمتری برخوردارند و در مقابل تنش کمتر میتوانند خود را تحمل کنند. اینکه یک کودک دوزبانه در مقابل تنش و فشار عصبی از خودزنی استفاده میکند به این معنیست که روش و رفتار مناسبی در مقابل تنش نیاموخته است و از این روش برای دریافت کمک از سوی والدین و دوستان استفاده میکند. گاه خودزنی کودکان با تهدید به خودکشی همراه است. لازم است والدین چنین مسئلهای را جدی بگیرند و اقدامات لازم را انجام دهند.
در مقابل خودزنی کودک دوزبانه چه رفتاری داشته باشیم؟
یکی از مهمترین مواردی که باید از جانب والدین در مقابل خود زنی کودک دوزبانه مورد توجه قرار بگیرد این است که والدین حتما باید به این کودکان محبت عاطفی و جسمی داشته باشند. از جلمه محبتهای عاطفی جسمی میتوان به بغل کردن کودک، بوسیدن کودک و ... اشاره داشت. چرا که والدین با این کار ارزشمند بودن بدن کودک را به او نشان میدهند.
کودک دوزبانه باید متوجه شود که ظاهر و بدن او ارزشمند است و نباید به بدنش آسیب بزند. به همین دلیل برای درک این نکته نوازش و مــهربانی با کودکان دوزبانه به خصوص همراه با جملات محبت آمیز یک راهکار مؤثر است تا کودک بیاموزد که بدن او یک راه برای ابراز محبت است و نباید با خود زنی به آن صدمه بزند. دیگر راه کارهایی که میتوانید برای کاهش خودزنی کودک از آنها استفاده کنید شامل موارد زیر است:
- راه کار اول، پرت کردن حواس
سعی کنید وقت بیشتری را در اوقــات فراغت کودکان دوزبانه برای تفریح و بازی با آن ها اختصاص بدهید. شما میتوانید در حین بازی وقت بیشتری را برای هدایت عصبانیت کودکتان کسب کنید. در زمانهایی که او قصد خودزنی دارد، سعی کنید حواس او را از این کار پرت کنید و او را سرگرم بازی کنید.
- راه کار دوم، تسلیم خواستههای غیر معقول کودک نشوید
کودکان دوزبانه برای برآورده شدن خواسته خود دست به خودزنی میزنند. شما به هیچ وجه نباید نسبت به خود زنی کودک خود بیاعتنا باشید. در چنین شرایطی والدین باید کودک دوزبانه خود را در آغوش بگیرند و به او محبت جسمانی کنند. ولی نکته مهم این است که نباید محبت و توجه جسمانی به کودک را با برآورده کردن خواستههای کودک اشتباه بگیرید.
در صورتی که سریعا با مشاهده خودزنی کودک خواسته او را برآورده کنید، در واقع به تقویت رفتار او پرداختهاید؛ کودک متوجه میشود که میتوانید با خودزنی توجه والدین را جلب کرده و به خواسته خود برسد. در واقع والدین نحوه بــرخورد با اشتباهات کودک را باید بدانند و در شرایطی که کودک با رفتارهای نادرست سعی در رسیدن به خواسته هایش دارد با آن به درستی مقابله کنند.
- روش سوم حرف زدن و شناخت احساسات
فراموش نکنید که باید به کودک دوزبانه خود بیاموزید تا احــساسات خود را بشناسد و بتواند آنها را به صورت مناسب بیان کند. در زمانهایی که آرام است، با کودک صحبت کنید و به او بیاموزید تا در مورد ناراحتیهایش صحبت کند. میتوانید به او بگوئید: «عزیز دلم وقتی عصبانی شدی و یاد گرفتی عصبانیتت رو با من در میون بذاری، من میفهمم که تو بزرگ شدی و این خیلی عالیه»
- روش چهارم بازی با آب و کف
برای کودکان دوزبانه ای که خود زنی دارند راهکار بازی با آب و کف میتواند یک راهکار بسیار مناسب باشد؛ چرا که از این طریق میتوانید به او بیاموزید که چگونه بدن خود را نوازش کند و ارزش آن را درک نماید. بازی در کف و آب همچنین باعث کاهـش اضطراب کودکان وتنشهای روحی و افزاش آرامش در کودک میشود. با کاهش تنش به طبع خود زنی در کودکان دوزبانه کاهش مییابد.